De bedrijfseconomische indicatoren geven aan wat de vergoeding is voor de ingezette productiefactoren. Afhankelijk van de indicator – en dus van de productiefactoren die onder de loep worden genomen – worden verschillende kosten in rekening gebracht.
Binnen de slachtpluimveehouderij nemen in 2022 de nonfactorkosten met ruim 2.207.400 euro het grootste deel van de totale kosten in. De factorkosten liggen met ruim 108.100 euro een stuk lager.
Deze pagina bouwt verder op het landbouwinkomen bekeken vanuit de bedrijfseconomische invalshoek en gaat meer specifiek in op hoe de opbrengsten en de nonfactorkosten De nonfactorkosten bestaan uit de variabele kosten, de afschrijvingen (= aangerekende nonfactorkosten) en een aantal vaste betaalde nonfactorkosten (zoals administratiekosten, verzekeringen e.d.). Meer info en factorkosten Factorkosten zijn kosten die met de inzet van productiefactoren (grond, bedrijfskapitaal en arbeid) gepaard gaan. Deze kunnen zowel betaald (voor externe productiefactoren), als aangerekend zijn (voor de eigen, interne productiefactoren). Meer info zich ten opzichte van elkaar weerhouden en hoe ze zijn opgebouwd. Dit heeft uiteraard een impact op de bedrijfseconomische inkomensindicatoren, waardoor deze én de opbouw van de kosten niet los van elkaar kunnen worden gezien.
De bedrijfseconomische indicatoren geven aan wat de vergoeding is voor de ingezette productiefactoren. Afhankelijk van de indicator – en dus van de productiefactoren die onder de loep worden genomen – worden verschillende kosten in rekening gebracht.
Voor meer informatie en voor de definities van de gehanteerde inkomensindicatoren verwijzen we naar de methodologiepagina rond inkomensindicatoren. De resultaten zijn afkomstig van een 600-tal land- en tuinbouwbedrijven die deel uitmaken van het Landbouwmonitoringsnetwerk Het Landbouwmonitoringsnetwerk van het Agentschap Landbouw en Zeevisserij houdt bedrijfseconomische boekhoudingen bij van een groep Vlaamse land- en tuinbouwers die representatief is voor de Vlaamse land- en tuinbouw. Meer info (LMN) dat wordt beheerd door het Agentschap Landbouw en Zeevisserij van de Vlaamse overheid.
Hoewel de resultaten op deze pagina op bedrijfsniveau zijn, verwijzen we voor de gebruikte methodes en definities voor de resultaten uit het LMN tevens naar de methodologiepagina en het bijhorende methodologiedocument. Hier wordt gesproken over de resultaten op bedrijfstakniveau, maar in de opbouw van de rekening kan informatie gevonden worden over, bijvoorbeeld, de berekening van fictieve intrest of wat er wordt verstaan onder, bijvoorbeeld, ‘kosten gronden en gebouwen’.
Onderstaande resultaten betreffen de gespecialiseerde slachtpluimveebedrijven. De resultaten zijn geëxtrapoleerd naar de totale Vlaamse slachtpluimveehouderij, zodat ze representatief zijn voor de beroepsmatige Vlaamse slachtpluimveehouderij.
1 Nonfactorkosten versus factorkosten
In wat volgt ligt de focus op het onderscheid tussen de nonfactorkosten en de factorkosten. De nonfactorkosten staan los van de inzet van de productiefactoren en bestaan o.a. uit alle variabele kosten, de vaste betaalde nonfactorkosten (kosten gronden, gebouwen en werktuigen alsook de overige vaste kosten) en de afschrijvingen. De factorkosten, daarentegen, houden verband met de productiefactoren: grond, bedrijfskapitaal en arbeid. De factorkosten kunnen zowel betaalde factorkosten zijn voor extern aangewende productiefactoren (betaalde pacht, betaalde rente en betaalde lonen) als aangerekende factorkosten voor de inzet van eigen (interne) productiefactoren (fictieve pacht, fictieve rente en eigen arbeid).
Afhankelijk van de bedrijfseconomische inkomensindicator – en dus van de productiefactoren die onder de loep worden genomen – worden verschillende kosten in rekening gebracht.
Hieronder wordt de opbouw van het inkomen (in dit geval het netto bedrijfsresultaat) getoond. De lijn in de figuur duidt tevens het bedrijfsinkomen Het bedrijfsinkomen is wat overblijft voor de vergoeding van de inzet van de eigen (aangerekende) productiefactoren: grond, bedrijfskapitaal en arbeid. Meer info aan.
* Aangezien de nonfactorkosten De nonfactorkosten bestaan uit de variabele kosten, de afschrijvingen (= aangerekende nonfactorkosten) en een aantal vaste betaalde nonfactorkosten (zoals administratiekosten, verzekeringen e.d.). Meer info en factorkosten Factorkosten zijn kosten die met de inzet van productiefactoren (grond, bedrijfskapitaal en arbeid) gepaard gaan. Deze kunnen zowel betaald (voor externe productiefactoren), als aangerekend zijn (voor de eigen, interne productiefactoren). Meer info kosten vertegenwoordigen, zijn ze uitgedrukt als een negatief bedrag.
In de bespreking ligt de focus op het meest recente boekjaar, nl. 2022. De slachtpluimveebedrijven behaalden een totale opbrengst (incl. premies) van ruim 2.689.800 euro per bedrijf. Hiervan dienen alle kosten, zowel betaald als aangerekend, te worden voldaan. Afhankelijk van de in rekening gebrachte kosten, wordt een andere bedrijfseconomische inkomensindicator berekend.
Eerst worden de nonfactorkosten in rekening gebracht. Deze staan los van de inzet van de productiefactoren. Voor de slachtpluimveehouderij komen deze neer op ruim 2.207.400 euro per bedrijf, fors hoger dan in 2021. Meer info over de opbouw ervan, volgt hierna.
De nonfactorkosten nemen het grootste aandeel in van de totale kosten. Als de nonfactorkosten in mindering worden gebracht van de totale opbrengsten (incl. premies), levert dit het factorinkomen Het factorinkomen is de vergoeding voor alle ingezette productiefactoren (grond, bedrijfskapitaal en arbeid) en dit ongeacht of die extern (betaald) of eigen (aangerekend) zijn aan het bedrijf. Meer info op. Dit is de vergoeding voor alle ingezette productiefactoren, grond, bedrijfskapitaal en arbeid, en dit ongeacht of die extern of eigen zijn aan het bedrijf.
De andere kosten houden verband met de productiefactoren: grond, bedrijfskapitaal en arbeid. Deze kosten worden ‘factorkosten’ genoemd. Voor de gespecialiseerde slachtpluimveebedrijven komen deze in 2022 neer op ruim 108.100 euro per bedrijf.
De factorkosten kunnen zowel betaalde factorkosten zijn voor extern aangewende productiefactoren (betaalde pacht, betaalde rente en betaalde lonen) als aangerekende factorkosten voor de inzet van eigen (interne) productiefactoren (fictieve pacht, fictieve rente en eigen arbeid). In 2022 bedragen de betaalde factorkosten voor de slachtpluimveehouderij 19.600 euro per bedrijf, tegenover 88.500 euro per bedrijf voor de aangerekende factorkosten.
Het factorinkomen (zijnde het verschil tussen de totale opbrengsten en de nonfactorkosten), minus de betaalde factorkosten resulteert in het bedrijfsinkomen Het bedrijfsinkomen is wat overblijft voor de vergoeding van de inzet van de eigen (aangerekende) productiefactoren: grond, bedrijfskapitaal en arbeid. Meer info . Omdat enkel de betaalde factorkosten in rekening worden gebracht, loopt de aanduiding van het bedrijfsinkomen op de figuur doorheen de balk van de (betaalde + aangerekende) factorkosten.
Het bedrijfsinkomen van de gespecialiseerde slachtpluimveebedrijven bedraagt in 2022 462.800 euro per bedrijf. Het bedrijfsinkomen is de vergoeding voor de inzet van de eigen productiefactoren. Er worden dus geen aangerekende kosten voor de productiefactoren (fictieve pacht, fictieve rente, vergoeding eigen arbeid) in rekening gebracht.
Als vervolgens ook een deel (fictieve pacht en fictieve rente) of alle aangerekende factorkosten (dus incl. de vergoeding eigen arbeid) in rekening worden gebracht, levert dit respectievelijk het familiaal arbeidsinkomen Het familiaal arbeidsinkomen (FAI) is wat overblijft als vergoeding voor de arbeid van de bedrijfsleider en (eventuele) meewerkende gezinsleden. De betaalde factor- en aangerekende factorkosten voor grond en bedrijfskapitaal (fictieve pacht en fictieve rente) zijn hierbij wel al in rekening gebracht Meer info (FAI) en het netto bedrijfsresultaat (NBR) op. Het netto bedrijfsresultaat van de gespecialiseerde slachtpluimveebedrijven in 2022 komt neer op 374.300 euro per bedrijf. Een positief NBR betekent dat de slachtpluimveehouders alle productiefactoren konden vergoeden én dat er een vergoeding voor het ondernemerschap (winst) resteert.
2 Opbouw van de kosten
Onderstaande figuur gaat verder in op de opbouw van de nonfactorkosten en de factorkosten voor het geselecteerde boekjaar. Middels de ‘zoomslider’ kan het detail van de figuur aangepast worden: van de opbouw van de nonfactorkosten en factorkosten in “niveau 1”, tot een onderverdeling van de opbouw van de betaalde en aangerekende factorkosten in “niveau 2”. Dat is het diepste detail.
* Aangezien de nonfactorkosten De nonfactorkosten bestaan uit de variabele kosten, de afschrijvingen (= aangerekende nonfactorkosten) en een aantal vaste betaalde nonfactorkosten (zoals administratiekosten, verzekeringen e.d.). Meer info en factorkosten Factorkosten zijn kosten die met de inzet van productiefactoren (grond, bedrijfskapitaal en arbeid) gepaard gaan. Deze kunnen zowel betaald (voor externe productiefactoren), als aangerekend zijn (voor de eigen, interne productiefactoren). Meer info kosten vertegenwoordigen, zijn ze uitgedrukt als een negatief bedrag.
In de bespreking ligt de focus op het meest recente boekjaar, nl. 2022. De nonfactorkosten voor de gespecialiseerde slachtpluimveebedrijven komen neer op ruim 2.207.400 euro per bedrijf. De variabele kosten nemen hiervan met ruim 2.043.100 euro per bedrijf het grootste aandeel in en zijn hiermee fors hoger dan in 2021. De afschrijvingen (107.800 euro) en vaste betaalde nonfactorkosten (56.500 euro per bedrijf) liggen op een aanzienlijk lager niveau. De nonfactorkosten, en met name de variabele kosten, zijn hiermee een stuk hoger dan bij de akkerbouw, melk- of vleesveehouderij. Wat de landbouwsectoren betreft scoort de slachtpluimveehouderij duidelijk de hoogste nonfactorkosten, uitgedrukt in euro per bedrijf. De intensievere sectoren kenmerken zich bijgevolg door hogere variabele kosten.
De factorkosten bedragen in 2022 108.100 euro per bedrijf. Niveau 2 in de figuur toont aan dat de betaalde factorkosten hiervan 19.600 euro per bedrijf innemen, tegenover ruim 88.500 euro per bedrijf voor de aangerekende factorkosten. De betaalde factorkosten zijn voor de slachtpluimveehouderij dus, ten opzichte van de andere landbouwsectoren en zeker in verhouding tot de nonfactorkosten, beperkt. Van de betaalde factorkosten neemt de betaalde rente met 11.400 euro het grootste aandeel in. De betaalde pacht (incl. seizoenspacht) en de betaalde lonen (incl. seizoenslonen) volgen op ruime afstand met, respectievelijk, 4.800 euro en 3.400 euro per bedrijf. Bij de aangerekende factorkosten valt op dat de vergoeding voor de eigen arbeid het grootste deel inneemt (58.700 euro). De fictieve intrest volgt met bijna 25.700 euro en de fictieve pacht met 4.100 euro per bedrijf.
Aan de aangerekende factorkosten wordt, volgens bedrijfseconomische principes, een ‘voldoende en marktconforme’ vergoeding toegekend: een fictieve pacht over de grond in eigendom die gelijk is aan een gangbare langdurige pacht, een fictieve rente van 3% voor het eigen bedrijfskapitaal en een uurloon voor de bedrijfsleider en meewerkende gezinsleden volgens het Nationaal Paritair Comité voor de land- en tuinbouw, verhoogd met de sociale lasten. Meer informatie over definities en berekeningswijzen is terug te vinden in het methodologisch achtergronddocument voor de resultaten op basis van het Landbouwmonitoringsnetwerk Het Landbouwmonitoringsnetwerk van het Agentschap Landbouw en Zeevisserij houdt bedrijfseconomische boekhoudingen bij van een groep Vlaamse land- en tuinbouwers die representatief is voor de Vlaamse land- en tuinbouw. Meer info (zie hiervoor de methodologiepagina en het bijhorende methodologiedocument).