Inspiratie voor het GLB van de toekomst? Inkomensondersteuning en risicobeperking in de 2014 Farm Bill
Hoe ziet het instrumentarium eruit voor inkomensondersteuning en risicobeperking in de Farm Bill (VS) uit 2014? Kan dat het Europese gemeenschappelijke landbouwbeleid van de toekomst inspireren? Uit een analyse blijkt dat een Amerikaanse risicobenadering voor de gemiddelde EU-landbouwer een heuse paradigmawissel zou betekenen.
Wat is de impact van het verder openstellen van markten op de prijsvolatiliteit van landbouwproducten en daardoor op de volatiliteit van het landbouwinkomen? Tijdens de uitwerking van het huidige gemeenschappelijke landbouwbeleid (GLB) was de discussie daarover erg levendig. De bezorgdheid om het inkomen voldoende te waarborgen is ondertussen nog gegroeid door de financieel moeilijke tijden in diverse landbouwsectoren zoals varkens, zuivel en appelen.
De problematiek verplicht ons om tijdig na te denken over instrumenten die compatibel zijn met de voorschriften voor wereldwijde handel en die tegelijkertijd de land- en tuinbouwers voldoende wapenen tegen inkomensbedreigende ontwikkelingen.
Gezien het belang van het instrumentarium voor inkomensondersteuning en risicobeperking in de 2014 Farm Bill leek het daarom nuttig om te bekijken op welke wijze dat instrumentarium in de Verenigde Staten is vormgegeven.
Uit de analyse blijkt dat er voor de landbouwer in de VS een heel instrumentarium ter beschikking staat voor inkomensondersteuning en risicobeperking. Sommige van deze instrumenten zijn betalend en andere niet. Voor sommige betalende opties voorziet de overheid in subsidiëring. Het is evenwel niet evident om als landbouwer de juiste keuzes te maken. Welke gewassen moeten ze verzekeren en welke niet? Verwachten ze dat de prijzen en/of de rendementen zullen dalen of stijgen? Het vraagt dus heel wat rekenwerk om de beste keuze te maken.
Het is in elk geval zo dat de landbouwer bij de betalende verzekeringen eerst het geld op tafel moet leggen om de polis te financieren. Naargelang van het bedrijf en de gekozen risicodekking kunnen de bedragen aanzienlijk zijn. Deze bijkomende kosten moeten ook terugverdiend kunnen worden. Zoals bij de meeste verzekeringen is het ook mogelijk dat de verzekeraar niet moet uitbetalen omdat er volgens de vastgelegde methodiek geen verliezen zijn of dat de verliezen te beperkt zijn om een uitbetaling te activeren.
Voor de gemiddelde EU-landbouwer zou een Amerikaanse risicobenadering een heuse paradigmawissel betekenen. Het lijkt niet evident om op korte termijn over te stappen van een relatief hoge rechtstreekse steun naar een 100%-verzekeringssystematiek. Als dat op langere termijn de bedoeling zou zijn, zullen er eerst meer “tussenproducten” ontwikkeld moeten worden zodat landbouwers aan dat soort risico-instrumentarium kunnen wennen.
De OECD beoordeelt het verhoogde accent op verzekeringen in principe als een goede aanpak om landbouwers steun te verlenen. Tegelijkertijd waarschuwt de organisatie ervoor voor dat dergelijke risicoprogramma’s inkomenstransfers kunnen genereren. Welvarende landbouwers zouden een disproportioneel voordeel kunnen genieten omdat ze zich gemakkelijker de premies kunnen veroorloven voor een hoger dekkingsniveau.
