Aardappelen – Rentabiliteits- en kostprijsanalyse op basis van het Landbouwmonitoringsnetwerk
Vanuit de sector en de overheid is er vraag naar onafhankelijke informatie over de kostprijs en de rentabiliteit van landbouwproducten. Het rapport gaat dieper in op de belangrijkste technische en economische resultaten van de aardappelsector op basis van het Landbouwmonitoringsnetwerk (LMN).
Binnen de akkerbouw speelt de aardappelsector in Vlaanderen een vooraanstaande rol. In 2014 waren aardappelen met een totaal van 223 miljoen euro goed voor 47% van de eindproductiewaarde van de akkerbouw. Een van de uitdagingen in de sector heeft betrekking op de rentabiliteit.
Aan de kostenzijde worden de prijzen van productiemiddelen opgelegd, terwijl landbouwers aan de opbrengstzijde de verkoopprijs niet in de hand hebben. De markt telt veel aanbieders tegenover enkele afnemers en kampt met fluctuerende productieniveaus door schommelende arealen, weersinvloeden, ziekten en plagen. Daardoor kunnen de landbouwinkomens van jaar tot jaar nogal variëren. Produceren voor een zo laag mogelijke prijs is dus erg belangrijk. Daarom is het nuttig om een beter inzicht te krijgen in de kostprijs en de verschillende kostenposten en de evolutie ervan in kaart te brengen.
Over de periode 2009-2013 bedraagt het familiaal arbeidsinkomen in de sector vroege aardappelen 873 euro per hectare gemiddeld. Het bruto saldo komt over dezelfde periode uit op 1.999 euro per hectare gemiddeld. De waarden schommelen sterk van jaar tot jaar. Dankzij het goede resultaat in 2013 ligt het netto bedrijfsresultaat na vergoeding van de eigen arbeid bij het nulpunt. Zowel de variabele als de vaste kosten zijn gestaag gestegen. De variabele kosten (vooral zaad- en plantgoed, werk door derden, gewasbeschermingsmiddelen en meststoffen) nemen 65% in, de vaste kosten (vooral pacht en afschrijvingen) 35%.
Bij bewaardappelen bedraagt het familiaal arbeidsinkomen over de periode 2009-2013 gemiddeld 1.435 euro per hectare. Het bruto saldo komt over dezelfde periode uit op 3.040 euro per hectare. Ook hier treden er aanzienlijke schommelingen op. Het netto bedrijfsresultaat komt gemiddeld uit op meer dan 700 euro per hectare, met positieve uitschieters in 2010 en 2012. Over de periode 2009-2013 zijn zowel de variabele als de vaste kosten langzaamaan gestegen, al is het verloop bij de variabele kosten wat hobbeliger te noemen. Het aandeel van gewasbeschermingsmiddelen en afschrijvingen is hoger dan bij de jonge aardappelen.
De gebruikte data zijn afkomstig uit het Landbouwmonitoringsnetwerk (LMN), dat beheerd wordt door het Departement Landbouw en Visserij. Pootaardappelen zijn niet meegenomen in de analyse.
