Schaal­groot­te: veestapel

De land- en tuinbouw wordt gekenmerkt door schaalvergroting. Terwijl het aantal landbouwbedrijven gestaag vermindert, groeit de gemiddelde veebezetting (in grootvee-eenheden GVE is een omrekeningsfactor om de landbouwdieren op een uniforme manier weer te geven en te vergelijken. Meer info (GVE)) per bedrijf. In 2023 bedroeg het aantal grootvee-eenheden van een bedrijf gemiddeld 202 stuks. Dit is een stijging met 35% ten opzichte van 2013. 

De gemiddelde veebezetting per bedrijf verschilt van gemeente tot gemeente en varieert sterk in de tijd. In onderstaande kaart wordt het gemiddeld aantal GVE per bedrijf weergegeven voor de periode 1980 tot 2023. In 1980 was er slechts 1 gemeente (Arendonk) met gemiddeld meer dan 100 GVE per bedrijf, in 2000 waren er al 87 gemeenten met gemiddeld meer dan 100 GVE per bedrijf. Dit liep verder op tot 171 gemeenten in 2023. Omgekeerd waren er in 1980 nog 224 gemeenten (op basis van de huidige fusiegemeenten) met gemiddeld minder dan 50 GVE per bedrijf, in 2000 waren er nog 79 gemeenten met gemiddeld minder dan 50 GVE per bedrijf. In 2023 is dit aantal verder teruggelopen tot 25 gemeenten. Voor gemeenten met minder dan 5 bedrijven wordt geen gemiddelde GVE bepaald.

We zien een concentratie van hoge gemiddelde veebezettingen in West-Vlaanderen, de Noorderkempen en Noord-Limburg. De 10 gemeenten met de hoogste veebezettingen zijn (volgens afnemende gemiddelde veebezetting): Vosselaar, Ardooie, Hoogstraten, Merksplas, Wuustwezel, Rijkevorsel, Ravels, Arendonk, Staden en De Panne. De eerste acht gemeenten hebben gemiddeld meer dan 400 GVE per bedrijf. 

We zien een evolutie op de kaart van blauw en groentinten naar meer bruin-paarse tinten, wat betekent dat in de tijd de gemiddelde veebezetting per bedrijf sterk toegenomen is. Zowel het aantal bedrijven met dieren als de totale GVE daalt. Het aantal bedrijven kent een sterkere daling dan het aantal GVE, waardoor het gemiddeld aantal GVE per bedrijf stijgt.

Op onderstaande kaart is een evolutie van het aantal bedrijven met dieren per gemeente weergegeven van 1980 tot 2023. We zien dat er in de jaren 80 nog 124 gemeenten (op basis van de huidige fusiegemeenten) waren waar er meer dan 200 bedrijven met dieren waren. In 2023 waren er nog slechts 2 gemeenten met meer dan 200 bedrijven met dieren. 

De laatste kaart geeft een zicht op het totaal aantal GVE per gemeente in de periode 1980-2023. In 1980 waren er 13 gemeenten met meer dan 30.000 GVE en was het maximum ca. 58.000 GVE (gemeente Wingene). In 2023 waren er 17 gemeenten met meer dan 30.000 GVE en was het maximum opgelopen tot ca. 95.000 GVE (gemeente Hoogstraten). In 67 gemeenten is het totaal aantal GVE toegenomen in de periode 1980-2023, terwijl in 199 gemeenten het totaal aantal GVE is afgenomen in de periode 1980-2023.