Schaal­groot­te: veestapel

De land- en tuinbouw wordt gekenmerkt door schaalvergroting. Terwijl het aantal landbouwbedrijven gestaag vermindert, groeit de gemiddelde veebezetting (in grootvee-eenheden GVE is een omrekeningsfactor om de landbouwdieren op een uniforme manier weer te geven en te vergelijken. Meer info (GVE)) per bedrijf. In 2022 bedroeg het aantal grootvee-eenheden van een bedrijf gemiddeld 202 stuks. Dit is een stijging met 38% ten opzichte van 2012. 

De gemiddelde veebezetting per bedrijf verschilt van gemeente tot gemeente en varieert sterk in de tijd. In onderstaande kaart wordt het gemiddeld aantal GVE per bedrijf weergegeven voor de periode 1980 tot 2022. In 1980 was er slechts 1 gemeente (Arendonk) met gemiddeld meer dan 100 GVE per bedrijf, in 2000 waren er al 87 gemeenten met gemiddeld meer dan 100 GVE per bedrijf. Dit liep verder op tot 170 gemeenten in 2022. Omgekeerd waren er in 1980 nog 224 gemeenten (op basis van de huidige fusiegemeenten!) met gemiddeld minder dan 50 GVE per bedrijf, in 2000 waren er nog 79 gemeenten met gemiddeld minder dan 50 GVE per bedrijf. In 2022 is dit aantal verder teruggelopen tot 26 gemeenten. Voor gemeenten met minder dan 5 bedrijven wordt geen gemiddelde GVE bepaald.

We zien een concentratie van hoge gemiddelde veebezettingen in West-Vlaanderen, de Noorderkempen en Noord-Limburg. De 10 gemeenten met de hoogste veebezettingen zijn (volgens afnemende gemiddelde veebezetting): Ardooie, Merksplas, Hoogstraten, Arendonk, Rijkevorsel, Wuustwezel, Ravels, Oostrozebeke, Staden en Oud-Turnhout. De eerste zeven gemeenten hebben gemiddeld meer dan 400 GVE per bedrijf. 

We zien een evolutie op de kaart van blauw en groentinten naar meer bruin-paarse tinten, wat betekent dat in de tijd de gemiddelde veebezetting per bedrijf sterk toegenomen is. De oorzaak is tweeledig: het aantal bedrijven met dieren neemt af en de totale GVE neemt toe. 

Op onderstaande kaart is een evolutie van het aantal bedrijven met dieren per gemeente weergegeven van 1980 tot 2022. We zien dat er in de jaren 80 nog 124 gemeenten (op basis van de huidige fusiegemeenten) waren waar er meer dan 200 bedrijven met dieren waren. In 2022 waren er nog slechts 3 gemeenten met meer dan 200 bedrijven met dieren. 

De laatste kaart geeft een zicht op het totaal aantal GVE per gemeente in de periode 1980-2022. In 1980 waren er 13 gemeenten met meer dan 30.000 GVE en was het maximum ca. 58.000 GVE (gemeente Wingene). In 2022 waren er 18 gemeenten met meer dan 30.000 GVE en was het maximum opgelopen tot ca. 95.600 GVE (gemeente Hoogstraten). In 76 gemeenten is het totaal aantal GVE toegenomen in de periode 1980-2022, terwijl in  192 gemeenten het totaal aantal GVE zijn afgenomen in de periode 1980-2022.