Ener­gie­ba­lans (glas­tuin­bouw)

In 2023 bedraagt het netto primaire energiegebruik door de gespecialiseerde groente- en sierteeltbedrijven onder glas respectievelijk 13.905 TJ en 1.675 TJ. Dat is 50% en 6% van het totale netto energiegebruik door de land- en tuinbouwbedrijven. De energie wordt vooral ingezet voor de verwarming van serres. De oppervlakte belichte teelt neemt verder toe, wat de energiebehoefte versterkt.

De daling van het energiegebruik met een kwart in 2021-2022 is voornamelijk toe te schrijven aan de sterk gestegen energieprijzen door inflatie. Eind februari 2022 zorgde de oorlog in Oekraïne voor een verdere prijsstijging, door de verminderde beschikbaarheid van Russisch gas. Vooral de glastuinbouw anticipeerde hierop door later te planten en teelten niet te belichten. In 2023 normaliseerden de energieprijzen. Ze benaderden opnieuw het niveau van 2021, waardoor drastische maatregelen niet langer nodig waren.

Aardgas blijft de belangrijkste energiedrager in de glastuinbouw en dient hoofdzakelijk als primaire energie voor de vele warmte-krachtkoppelingsinstallaties (WKK’s). Het aandeel lichte en zware stookolie zakken beide naar 1,4%, steenkool naar 0,5%. Er wordt amper energie gewonnen uit biomassa. Warmte wordt slechts beperkt aangekocht omdat er weinig WKK-installaties in samenwerking met een elektriciteitsproducent zijn.

De gespecialiseerde glastuinbouwbedrijven zijn door hun WKK-installaties in eigen beheer uitgegroeid tot een nettoproducent van elektriciteit. Ze leveren samen dus meer elektriciteit aan het net dan dat ze er van afnemen. Deze situatie is historisch gegroeid dankzij VLIF-investeringssteun en de vroegere WKK- en groenestroomcertificatenregeling. In 2023 komt deze netto-afname elektriciteit op -7.995 TJ, wat wijst op een aanzienlijke netto-injectie op het net. De lagere elektriciteitsproductie in 2022 was het gevolg van de toenmalige hoge aardgasprijzen, waardoor WKK-installaties minder werden ingezet.

Via teledetectie en artificiële Intelligentie op basis van de luchtfoto’s en koppeling met de verzamelaanvraag de jaarlijkse aangifte die een grondgebruiker moet doen van zijn gebruikspercelen. De verzamelaanvraag (VA) vormt een belangrijke basis voor verschillende steunaanvragen voor landbouwers, maar is ook een essentieel onderdeel binnen de mestwetgeving. Meer info , wordt de oppervlakte zonnepanelen op Vlaamse glastuinbouwbedrijven in 2023 geschat op bijna 36.711 m². De elektriciteitsproductie door deze zonnepanelen wordt geschat op 15 TJ. Dat is beperkt omdat glastuinbedrijven doorgaans al elektriciteit opwekken via hun WKK-installaties.

Zonder zonnepanelen bedraagt de zelfvoorzieningsgraad voor elektriciteit door brandstofaangedreven productie-installaties, waarbij het onmiddellijke gebruik ten opzichte van het totale gebruik wordt bekeken, in 2023 88%. De overige 12% wordt van het net afgenomen. Voor groenten onder glas is de zelfvoorzieningsgraad voor elektriciteit 94% en voor sierteelt onder glas 50%.