Spe­ci­a­li­sa­tie

De specialisatie (of typologie) wordt bepaald door te berekenen welk aandeel van de totale standaard output De geldwaarde van de bruto landbouwproductie per eenheid (oppervlakte of dier) tegen prijzen af boerderij en exclusief btw. De subsidies worden niet in rekening gebracht. Meer info uit een bepaalde teelt(groep) gehaald wordt. Het komt er ruwweg op neer dat als een bedrijf minstens 2/3 van zijn totale output haalt uit een bepaalde teelt(groep), dit een in die teelt(groep) gespecialiseerd bedrijf is.

Een in een bepaalde teelt gespecialiseerd bedrijf zal het grootste deel van zijn standaard output uit deze teelt(groep) halen, echter dit bedrijf kan ook nog andere teelten hebben.

Daarnaast zijn heel wat bedrijven met een bepaalde teelt of diersoort, niet gespecialiseerd in deze teelt, omdat ze naast deze teelt ook andere teelten hebben, die zwaarder doorwegen in de totale SO.

De typologie zegt ook niets over de grootte van een bedrijf. Zo kan een bedrijf met een heel kleine oppervlakte of weinig dieren gespecialiseerd zijn voor een bepaalde teelt, omdat er verder geen andere teelten op het bedrijf zijn.

Op basis van de typologie worden de bedrijven ingedeeld in 4 grote specialisaties: akkerbouw, tuinbouw, veeteelt en gemengde bedrijven. Veeteelt wordt nog verder ingedeeld in 7 groepen: melk, rundvlees, gemengd rundvee, andere graasdieren, varkens, pluimvee en gemengde veeteelt.

Binnen deze groepen bestaat dan nog een verdere opdeling. Voor een gedetailleerd overzicht verwijzen we naar het Publicatieblad van de Europese Unie (PB, L335 van 13 december 2008) Verordening (EG) nr 1242/2008.

De landbouwtelling/landbouwenquête bevat zowel de teeltgegevens als de diergegevens. Op basis van deze gegevens kan de specialisatie berekend worden. Deze berekende specialisatie wordt gebruikt bij indicatoren op basis van de landbouwgegevens van Statbel, zoals bv. Specialisatie van de landbouwbedrijven.

De Verzamelaanvraag de jaarlijkse aangifte die een grondgebruiker moet doen van zijn gebruikspercelen. De verzamelaanvraag (VA) vormt een belangrijke basis voor verschillende steunaanvragen voor landbouwers, maar is ook een essentieel onderdeel binnen de mestwetgeving. Meer info bevat enkel de teeltgegevens. Voor de diergegevens maken we gebruik van gegevens van de Vlaamse Landmaatschappij (VLM). Deze diergegevens zijn pas beschikbaar bij het Agentschap Landbouw en Zeevisserij in het najaar van het jaar volgend op het aangiftejaar van de Verzamelaanvraag. De bedrijfsspecialisatie wordt dus met een jaar vertraging berekend. 

In de eerste drie snapshots van de open geodata: landbouwgebruikspercelen wordt daarom een specialisatie van een voorgaand jaar gekoppeld aan de percelen. Voor startende bedrijven is er geen eerdere specialisatie berekend en is er een tussenoplossing voorzien: de ‘aangegeven specialisatie’. Dit is bedrijfsspecialisatie die door de startende landbouwer zelf is aangegeven op basis van uit welke bedrijfsproductie de landbouwer inschat de meeste opbrengsten te zullen ontvangen. In de vierde en laatste snapshot wordt de berekende specialisatie van het aangiftejaar van de Verzamelaanvraag aan de percelen gekoppeld.

Onderstaande tabel geeft een overzicht van de opdeling in bedrijfsspecialisaties.